Kerst van een boerin is om te lachen...

Heel af en toe schreef ze anoniem een stukje in de krant over haar leven, het was haar uitlaatklep waar ze mensen kon laten weten hoe zwaar haar leven eigenlijk was.

In het Nieuwsblad van het Noorden (huidige Dagblad van het Noorden) van 15 december 1994 schrijft ze in 'Alledag van Henk Hielkema' over haar kerst.

Bron: NvN, 15-12-1994/www.kranten.delpher.nl

Kerst van een boerin is om te lachen.
Hoe ziet de kerst van een boerin er uit? "Het is om te lachen", schrijft me de echtgenoot van een agrariër, "werken, werken en nog eens werken." De vrouw - die wegens haar huisgenoten anoniem wenst te blijven - komt met haar dagschema op de proppen van de Eerste Kerstdag, dat er trouwens net zo uitziet als alle andere dagen. "Ja, ik had het me heel anders voorgesteld toen ik jong was."
Om vier uur 's morgens sta ik op om de beesten te gaan verzorgen die dan al op me wachten. Om acht uur ontbijten, afwassen en het eten klaarmaken voor de middag. Na de middag weer naar de dieren tot een uur of half zes. Dan weer eten en 's avonds de was doen en andere huishoudelijke karweitjes." De boerin eindigt haar brief met een rijmpje:"onthoudt de liefde niet, Zij doet ons werken. Aanvaardt het lot, Opdat zij ons zal sterken."

Het gedichtje/rijmpje staat ook in haar dagboekje, een oud schriftje waarin ze over haar leven schrijft of beter gezegd wat ze allemaal maar moest slikken van de man van wie zij hield. Over dat laatste bestond geen enkele twijfel evenals het feit dat dit niet wederzijds is geweest maar waarom is die man in vredesnaam met haar getrouwd. Ook daarover was Aaltje heel duidelijk, haar boerderij!

Nadat haar beide broers om het leven waren gekomen was zij alleen nog over als bedrijfsopvolger maar in die jaren hadden vrouwen nog geen rechten, mochten ze geen geld of eigendommen hebben en werden alle beslissingen door de mannen genomen, vrouwen hadden hierin geen inspraak. Het was dus vanzelfsprekend dat zij, samen met haar toenmalige partner, de onderneming zouden gaan overnemen. Haar vader dacht dit verstandig aan te pakken door huwelijkse voorwaarden op te laten maken voordat het paar ging trouwen. Deze huwelijkse voorwaarden gaf vader de beschikking over het volledige vermogen van Aaltje, waaronder haar boerderij en dieren, van Aaltje. In die jaren zal het een standaard akte zijn geweest die helemaal niet meer van deze tijd is maar het gaf vader meer macht dan goed voor hem was en aan haar was hij geen verantwoording verschuldigd. De winst uit bijvoorbeeld verkoop van vee verdween in het bovenzakje van zijn shirt, afgesloten door een veiligheidsspeld.

Het is een raadsel waarom Aaltje het huwelijk heeft voortgezet, misschien had dit ook wel te maken met de tijd waarin zij leefden. Niet alleen was scheiden een taboe of schande, in al die jaren heeft hij laten weten tot waar hij toe in staat was mocht ze niet doen wat hij verlangde. Hij liet geen moment voorbij gaan door ze te informeren over zijn gedrag tijdens de grote staking van melkfabriek "De Onlanden" in Groningen van 1952-1953 waar hij voor de werkwilligen was en o.a. stakingsleiders met zijn trekker van de weg had gereden. Ze wist dat, mocht zij al een scheiding in gang zetten, het leven voor haar en de kinderen onmogelijk zou worden omdat hij alles zou vernielen wat haar lief was. Om zijn woorden kracht bij te zetten mishandelde hij regelmatig één van de koeien met grof geweld, dat zou het gezin wel leren te zwijgen:"Hij heeft Emma geslagen, heel erg."

Tijdens al die rechtszaken is hierover met geen woord gerept en als het dagboekje al ter sprake kwam werd dit resoluut van tafel geveegd. Ruis! Nu zag de rechtbank een oude man die zich kapot had gewerkt voor een boeren onderneming en door zijn kinderen voor de rechter werd gesleept. Had de rechtbank ook zo geoordeeld wanneer ze hadden geweten dat deze 'oude boer' eigenlijk al die jaren van het huwelijk een Tiran voor zijn gezin en voor de dieren is geweest. We zullen het nooit weten...